Samodzielne projektowanie zestawów głośnikowych nie jest kompletne bez analizy danych technicznych publikowanych przez producentów głośników. Można jednak nieodpowiedzialnie zawierzyć tym danym. Oto kilka ostrzeżeń dla początkujących majsterkowiczów.
Mogłoby się wydawać, że efektywność jest jednym z najprostszych parametrów i nie wymaga interpretacji ani weryfikacji. A jednak jest inaczej. Charakterystyka głośnika jest zawsze bardziej (często "bardziej") pofalowana. Nie ma pewności co do nominalnej efektywności głośnika. Producenci często określają efektywność jako głośność osiąganą przez głośnik w wąskim paśmie, przy określonym wybrzuszeniu. Głośnik może mieć niższą efektywność niż ta podana w katalogu. Zdarza się, że efektywność jest zawyżona o 5dB. Często zdarzają się odchylenia rzędu 1-2 dB.
Zdarza się, że głośnik basowy jest przeceniany, a po zakupie okazuje się, że brzmi znacznie ciszej niż się spodziewaliśmy. Zwykle nie powoduje to większych problemów. Głośniki wysokotonowe i średniotonowe można łatwo wyregulować, aby obniżyć głośność. Jednak sytuacja odwrotna może być bardzo problematyczna. Jeśli głośnik średniotonowy nie mieści się w parametrach katalogowych lub jest zbyt cichy, to głośniki basowe nie powinny mieć zmniejszonej głośności za pomocą szeregowo połączonych rezystorów. Nie należy używać niepublikowanych danych katalogowych do projektowania konstrukcji, które wymagają precyzyjnej regulacji efektywności głośnika (np. głośniki wysokotonowe bez rezystorów tłumiących). Wiarygodna charakterystyka częstotliwościowa jest niezbędna do określenia efektywności głośnika. Należy pamiętać, że charakterystyka częstotliwościowa głośnika jest istotna dla określenia jego efektywności. Pomiary w katalogach są zazwyczaj wykonywane na dużej przegrodzie. Jeśli głośniki są zainstalowane w kolumnach, pojawią się dodatkowe tętnienia. W dolnym paśmie poziom spadnie ze względu na większe promieniowanie dookólne. Warto wykorzystać parametry Thiele-Small'a do obliczenia teoretycznej efektywności głośnika, aby zweryfikować wiarygodność danych katalogowych.
Odpowiedź częstotliwościowa jest drugim parametrem, który należy rozpatrywać z dużą ostrożnością. Jak już wspomnieliśmy, warunki akustyczne, które są wykorzystywane w pomiarach w katalogach, mogą nie być tożsame z warunkami, w jakich głośnik będzie pracował w swojej obudowie. Nie stanowi to większego problemu, gdyż zjawiska te są przewidywalne i oczekiwane. Bardziej problematyczne jest nadmierne wygładzanie charakterystyk i rozciąganie wykresów w celu zmniejszenia precyzji obrazowania. Zdarza się, że charakterystyki podane w kartach katalogowych są tak różne od tych zmierzonych niezależnie, że trudno ustalić skąd się wzięły. Najlepiej jest zweryfikować każdą cechę lub uzyskać je z niezależnych, sprawdzonych źródeł. Przy odrobinie wprawy można stwierdzić, czy dana cecha jest wiarygodna czy nie.
Sprawdź również: Kolumny głośnikowe Rubicon
Rezerwa powinna być również brana pod uwagę przy określaniu częstotliwości rezonansu mechanicznego. Po pierwsze, należy wziąć pod uwagę rozrzut parametrów. Trudno jest zachować powtarzalność masy drgającej i jej podatności, szczególnie jeśli weźmiemy pod uwagę podatność. Prawie niemożliwe jest uniknięcie pewnych odchyleń częstotliwości rezonansowej od jej wartości nominalnej. Odchylenia rzędu 10% nie są niczym nadzwyczajnym, ale głośniki wysokiej klasy mają mniejszą dyspersję. Parametr ten może również zmieniać się w czasie i dlatego powinien być mierzony na głośniku, który został poddany wstępnej obróbce. Te zmiany w czasie są normalne i powinny być brane pod uwagę rutynowo. W przypadku głośników basowych, duże odchylenia mogą utrudniać dobór parametrów obudowy (głośność, strojenie BR). Zwrotnica będzie również odgrywać znaczącą rolę w wydajności głośników wysokotonowych. Większość topologii zwrotnic jest wrażliwa na niewielkie odchylenia w częstotliwości rezonansowej. Jest to prawdą w przypadku typowych filtrów drugiego, trzeciego lub czwartego rzędu. Jednakże w układach pierwszego rzędu, gdzie mogą być stosowane pułapki dostrojone do rezonansu, odchylenia od danych katalogowych mogą okazać się problematyczne. W praktyce, starannie obliczony filtr może zawieść, gdy zostanie zastosowany w połączeniu z głośnikiem, którego parametry różnią się od podanych.
Kolejnym parametrem wartym sprawdzenia jest zakres liniowych wychyleń membrany. Czasami zamiast wartości wychylenia membrany w punkcie równowagi i w punkcie, w którym cewka zaczyna wysuwać się poza szczelinę magnetyczną, można podać odległość pomiędzy skrajnymi wychyleniami membrany. Karta katalogowa powinna zawierać wartość Xmax oraz długość i szerokość cewki. Pozwoli to na obliczenie maksymalnego wychylenia. Błąd w wartości Xmax nie stanowi problemu. Może jednak prowadzić do zniekształceń w brzmieniu głośnika.
Generalnie warto korzystać z samodzielnej weryfikacji parametrów Thiele Smalll. Poszczególne parametry TS można obliczyć podstawiając do wzorów inne parametry. Qes może być obliczony przy użyciu Re, Bl i Mms. Vas może być również obliczony przy użyciu Cms lub Sd. Do obliczenia niektórych parametrów potrzebne są również pewne stałe fizyczne. Pozwala to na sprawdzenie i potwierdzenie, że parametry w arkuszu danych są zgodne. Chociaż wyniki takich metod mogą się różnić od tych podanych w arkuszach danych, jest to normalne. Jednak większe rozbieżności mogą uzasadniać głębsze badania.
0 Komentarze